EN PL
PRACA ORYGINALNA
WPŁYW ROZPADU DRZEWOSTANU W TATRZAŃSKIM PARKU NARODOWYM NA ZRÓŻNICOWANIE PRZESTRZENNE STĘŻENIA AZOTANÓW
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej
 
2
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej
 
3
Tatrzański Park Narodowy
 
 
Data nadesłania: 25-10-2019
 
 
Data ostatniej rewizji: 04-11-2019
 
 
Data akceptacji: 04-11-2019
 
 
Data publikacji: 03-02-2020
 
 
Autor do korespondencji
Miroslaw Żelazny   

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej
 
 
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2019;18(3):149-161
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem badań było określenie wpływu rozpadu drzewostanu różnej genezy na zróżnicowanie przestrzenne stężenia NO3 w Tatrach Polskich.

Materiał i metody:
W 2018 r. w Tatrach metodą kartowania hydrologiczno-chemicznego pobrano 728 wód. W laboratorium Hydrologiczno-Chemicznym IGiGP UJ metodą chromatografii jonowej oznaczono: Ca, Mg, Na, K, HCO3, SO4, Cl, NO3, NO2, NH4, PO4, Li, F i Br. Do interpretacji wykorzystano azotany z 1719 wód, ponieważ ich obecne stężenie porównano do lat 2007-09 (n=991 wód). Tatry podzielono na 13 obszarów.

Wyniki i wnioski:
Skład chemiczny wód drenujących zalesione oraz wylesione stoki tatrzańskie wykazał, że w dekadzie od 2007-09 do 2018 gwałtownie wzrosło stężenia NO3. W 2018 r. średnie stężenie NO3 wyrażone medianą było wyższe aż o 60,2%, wzrosło z 1,76 do 2,82 mg·dm-3. Silniej uwidoczniło się zróżnicowanie maksymalnych stężeń, ponieważ ich wielokrotny wzrost wystąpił w pięciu dolinach, z największym w: Lejowej (o 348,2%) z 4,75 do 21,30 mg·dm-3; ponad dwukrotny: Małej Łąki, Za Bramką i w Suchym Żlebie; Kościeliskiej ze Stanikowym Żlebem; Strążyskiej, Ku Dziurze i Spadowiec i Olczyskiej. Tylko w dwóch obszarach były niższe stężenia. Porównując średnie stężenie NO3 w wodach tatrzańskich wykazano, że są zdecydowanie wyższe niż w innych regionach Polski w zlewniach zalesionych lub w zlewniach rolniczych, z wyjątkiem zlewni z intensywną gospodarka rolną. Poligenetyczne przyczyny rozpadu drzewostanu skutkują silnym zróżnicowaniem przestrzennym stężenia NO3, które ma charakter mozaikowy. W wodach drenujących wylesione wskutek wiatrołomu stoki, występuje stężenie NO3 > 10 mg∙dm–3, co potencjalnie może wywołać niekorzystne zjawisko eutrofizacji wód, jednak jego geneza ma naturalną przyczynę.

ISSN:1644-0765
Journals System - logo
Scroll to top