ANALIZA MOŻLIWOŚCI EKOLOGICZNEGO UDROŻNIENIA CIEKU (W PRZEKROJU BUDOWLI WODNEJ) ZA POMOCĄ RAMPY DLA RYB
Więcej
Ukryj
1
Wrocław University of Environmental and Life Sciences
Data publikacji: 30-09-2016
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2016;15(3):151-162
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Niniejsza praca dotyczy problematyki ciągłości ekologicznej cieków. Bardzo często nie jest ona zachowana ze względu na działania natury antropogenicznej, np. budowle hydrotechniczne przegradzające rzeki. Rosnąca świadomość proekologiczna społeczeństwa, a także regulacje prawne Unii Europejskiej, zobowiązują decydentów do zapewnienia ichtiofaunie rzecznej warunków do swobodnej migracji. Głównym celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie możliwość ekologicznego udrożnienia cieku w przekroju hydrotechnicznej budowli piętrzącej poprzez wybudowanie przepławki dla ryb w formie rampy o zwiększonej szorstkości. W laboratorium wodnym im. J. Wołoszyna na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu wybudowano model rampy dla ryb w skali 1 : 7,5. Elementami do dyssypacji energii strumienia były betonowe cylindry („głazy”) umocowane na rampie w odpowiedniej konfiguracji. Wykonano pomiary głębokości i prędkości miejscowych, przy założonym natężeniu przepływu wody. Głębokości wody w przepławce były sprawdzane w miejscach szczególnie ważnych dla ryb – tzn. przy wejściu i wyjściu z przepławki oraz pomiędzy przeszkodami („głazami”). Prędkości przepływu były mierzone w węzłach siatki o wymiarach 15 cm na długości koryta i 10 cm w przekroju poprzecznym. Na podstawie uzyskanych wyników pomiarów sporządzono mapy przestrzennego rozkładu prędkości przepływu, na podstawie których analizowano maksymalne (dopuszczalne ze względu na wymogi ichtiologiczne) i minimalne wartości prędkości, rozkład prądu wabiącego i strefy spoczynku dla migrujących ryb wewnątrz przepławki. Podjęto próbę oceny efektywności działania rampy dla ryb oraz przydatności takiej budowli dla celów migracji ichtiofauny. Przedstawiono zalety i wady badanego wariantu przepławki.