ANALIZY METOD OBLICZENIOWYCH OKREŚLAJACYCH EROZYJNOŚĆ DESZCZOWĄ DLA REPUBLIKI SŁOWACKIEJ
Więcej
Ukryj
1
Slovak Agriculture University in Nitra
Data publikacji: 30-12-2015
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2015;14(4):5-14
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Na podstawie danych uzyskanych ze Słowackiego Instytutu Hydrometeorologicznego przeprowadzono obliczenia współczynnika wydajności deszczu dla każdej stacji pomiaru opadów. Ze względu na to, że wszystkie dane miały formę cyfrową, przeprowadzono ich cyfrowe przetworzenie w środowisku graficznym Microsoft Excel, to znaczy każda z minut podczas wybranego deszczu była rozważana dla osobnego rozdziału deszczowego. Obliczone dane zostały porównane z wartościami podanymi przez Soil Science and Conservation Research Institute (SSCRI), a także z Metodologią wdrażania wyników badań do praktyki rolniczej. Z obliczonych wartości utworzono również linie przekroczeń prawdopodobieństwa, które dostarczają szczegółowych informacji o występowaniu obliczonych wartości współczynnika wydajności deszczu raz na 100, 50, 20, 10, 5 lat oraz 1 rok. Porównano także różne metodologie obliczeń tego współczynnika i energii kinetycznej deszczu oraz ich wpływ na końcowe wyniki. Obliczenia wykazały, że we wszystkich badanych lokalizacjach obliczone wartości były kilkakrotnie wyższe niż w wymienionych wcześniej publikacjach. Różnice mogą być spowodowane zarówno przez różne metody przetwarzania danych, jak i liczbę analizowanych lat, gdyż wartość współczynnika wydajności deszczu w wymienionych pracach była obliczana na podstawie mniejszej ilości lat. Obliczone dane posłużyły do redystrybucji wartości współczynnika wydajności deszczu w poszczególnych miesiącach wegetacji, co doprowadziło do stwierdzenia najwyższych procentowo opadów w miesiącach letnich (czerwiec, lipiec, sierpień), a z drugiej strony najniższego odsetka w miesiącach kwietniu i październiku, i dlatego konieczne jest zwrócenie uwagi na kontrolowanie erozji gleb szczególnie w miesiącach letnich. Porównanie różnych metod przetwarzania danych (cyfrowych kontra graficznych) wykazało, że różnice w końcowych wartościach współczynnika wydajności deszczu obliczonych odmiennymi metodami przetwarzania danych są minimalne i dlatego można przyjąć, że wykorzystana metodologia była właściwa. Relacje obliczeń energii kinetycznej i różnych metodologii także znacząco wpłynęły na ostateczne wartości współczynnika wydajności deszczu. Obliczenia te według różnych autorów wykazały, że wykorzystanie powiązań energii kinetycznej określonych przez Marshalla doprowadziło do uzyskania niższych wartości, co miało wpływ na końcową wartość współczynnika wydajności deszczowej, a więc jego wartości były ostatecznie bliższe tym ogłoszonym. Porównanie metodologii Hudsona (KE > 1) i Wischmeier-Smith’a wykazało, że przy użyciu metodologii Hudsona wartość współczynnika wydajności deszczu jest prawie dwukrotnie wyższa niż ta, która była obliczona według metodologii Wischmeier-Smith’a. Wykonano też obliczenia tego współczynnika, biorąc pod uwagę brak danych. Użyto powiązań wykazanych przez różnych autorów. Relacje te były liczone jedynie w oparciu o opady roczne. Wyniki badań wykazały, że końcowe wartości współczynnika wydajności deszczu są wielokrotnie wyższe niż obliczane na podstawie równań, na przykład wzoru Wischmeier-Smith’a.