PRACA ORYGINALNA
FORMY I PROCESY FLUWIALNE W KORYTACH: NATURALNYM A ANTROPOGENICZNIE PRZEKSZTAŁCONYM, JAKO POTENCJAŁ GEOTURYSTYCZNY GÓRSKICH DOLIN RZECZNYCH – PRZYKŁAD ZUBRZYCY, SYHLCA I LIPNICY NA POLSKIEJ ORAWIE (DORZECZE DUNAJU)
Więcej
Ukryj
1
Podhalańska Państwowa Uczelnia Zawodowa w Nowym Targu
2
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Data nadesłania: 22-10-2019
Data ostatniej rewizji: 16-11-2019
Data akceptacji: 17-11-2019
Data publikacji: 28-02-2020
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2019;18(4):71-85
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
W artykule zaprezentowano procesy i formy geomorfologiczne występujące w korytach górskich potoków, które mogą być atrakcyjne dla turystów zainteresowanych geoturystyką. Autorzy skoncentrowali się na opisie procesów erozji i akumulacji rzecznej; powstałych za ich pośrednictwem form terenu w dolinie oraz ich ukazaniu w kontekście lokalizacji potencjalnych geostanowisk. Omawiane formy i procesy fluwialne ukazane zostały na przykładzie trzech potoków, płynących względem siebie niemal równolegle. Różnią się one jednak miedzy sobą stopniem antropopresji. Taki dobór cieków pozwala ukazać formy i procesy geomorfologii fluwialnej w dolinie cieków o naturalnie ukształtowanym korycie oraz zabudowanym szeregiem obiektów hydrotechnicznych.
Materiał i metody:
Praca oparta została na badaniach terenowych. Pierwszym krokiem była obserwacja procesów i form fluwialnych w korytach Zubrzycy, Syhlca i Lipnicy. Następnie skartowano analizowane łożyska cieków wodnych i obserwowane w ich obrębie formy i procesy rzeczne. W terenie wykonano też pomiary hydrodynamiczne przy użyciu młynka elektromagnetycznego Valleport Model 801 Flat EM Flow Meter. Ponadto, w celu określania uziarnienia materiału dennego zalęgającego w korycie cieku można zastosować metodę Wolmana (1954), która polega na poborze 100 ziaren otoczaków w linii prostej i obmierzeniu ich długości, szerokości i wysokości. Metodyka ta służyła autorom do pełniejszego poznania przepływu wody w korytach badanych potoków.
Wyniki i wnioski:
Procesy fluwialne i powstałe dzięki nim formy terenu mogą zainteresować turystów, którzy chcą poznać dany region. Wykorzystanie takich geomorfologicznych geostanowisk wymaga jednak odpowiedniego zagospodarowania turystycznego. Początkowo może ono ograniczać się do postawienia tablic informacyjnych przy obiektach, wyznaczenia ścieżki dojścia do geostanowiska czy wytyczenia szlaku turystycznego. Takie przedsięwzięcia można też podjąć na Polskiej Orawie w sąsiedztwie potoków Zubrzyca, Syhlec i Lipnica.