PRACA ORYGINALNA
OCENA MOŻLIWOŚCI WYZNACZANIA KORYTOWEGO PRZEPŁYWU ŚRODOWISKOWEGO W OPARCIU O WYMAGANIA ŚRODOWISKOWE ICHTIOFAUNY I MAKROZOOBENTOSU
Więcej
Ukryj
Data nadesłania: 21-11-2019
Data ostatniej rewizji: 30-12-2019
Data akceptacji: 07-01-2020
Data publikacji: 28-02-2020
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2019;18(4):59-70
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem artykułu jest przedstawienie efektów prac nad opracowaniem metody określania przepływów środowiskowych korytowych, która mogłaby być wdrożona jako narzędzie do oceny stopnia możliwego wykorzystania zasobów wodnych przez człowieka bez jednoczesnego uszczerbku dla funkcjonowania szeroko rozumianego środowiska. Metoda taka rozważana jest jako alternatywą dla stosowanych dotąd w Polsce metod wyznaczania przepływów nienaruszalnych, w tym np. metody Kostrzewy.
Materiał i metody:
W pierwszej fazie prac skoncentrowano się na warunkach bytowania ichtiofauny i zaproponowano prostą formułę hydrologiczną do oszacowania minimalnych przepływów w rzekach, w oparciu o habitatowy model MesoHABSIM. Przeanalizowano 34 zlewnie badawcze, zróżnicowane pod względem abiotycznym i biotycznym, a także poszerzono metodę o uwzględnienie wymagań środowiskowych makrozoobentosu. Na tej podstawie, dla makrozoobentosu zbudowano zależności przepływu środowiskowego od głębokości wody
Wyniki i wnioski:
Zaproponowano metodę hybrydową, łącząc wymagania habitatowe dla ryb i makrozoobentosu. Zawarto zestaw współczynników do formuły hydrologicznej pozwalający dla każdej rzeki w Polsce i każdego z 4 bioperiodów w roku obliczyć wartość przepływu środowiskowego pod warunkiem znajomości wartości SNQ rocznego. Autorzy dokonali porównania wartości przepływów środowiskowych uzyskanych tą metodą z metodą Kostrzewy, analizując 345 wodowskazów. W podsumowaniu wskazano też słabe strony metody, wynikające z różnorodności reżimu hydrologicznego w ramach jednego typu biotycznego i skutków uśredniania współczynników w formule hydrologicznej.