Cel pracy:
Artykuł poświęcony jest badaniu stanu zachowania, transformacjom w strukturze kompozycyjnej i planistycznej oraz składzie gatunkowym drzewostanów w parkach, które są zabytkami XVIII-XIX-wiecznego ogrodnictwa krajobrazowego w historycznej Wołyniu, położonych na terenie obwodu rówieńskiego. Badania te stanowią podstawę naukową do opracowywania projektów rewaloryzacji tych parków.

Materiał i metody:
Podstawą teoretyczną badań są prace polskich i ukraińskich uczonych z zakresu historii projektowania parków europejskich i polskich, architektury krajobrazu oraz botaniki. Kluczowe znaczenie mają źródła pierwotne, takie jak materiały kartograficzne i opisy inwentaryzacyjne, dokumentacja ewidencyjna parków uznanych za pomniki historii oraz dane z ostatnich badań terenowych drzewostanów parkowych w obwodzie rówieńskim na Ukrainie. Wykorzystane metody to metoda historyczno-genetyczna, analiza porównawcza, synteza, badania trasowe, analiza fitocenozyczna oraz określenie składu taksonomicznego drzewostanów.

Wyniki i wnioski:
W XX i XXI wieku w strukturach przestrzennych i planistycznych historycznych parków w obwodzie rówieńskim zaszły znaczne zmiany, prowadzące do częściowej degradacji krajobrazu oraz utraty cech stylistycznych. Kluczowe problemy to zmniejszenie powierzchni parków, wprowadzenie niecharakterystycznych gatunków lub samosiewów, które spowodowały istotne zmiany w kompozycji parków, utratę pierwotnych osi widokowych. Szczególną uwagę należy poświęcić gatunkom egzotycznym, które są w stanie zagęszczenia i zaniku. Kompleksowa i skuteczna rewaloryzacja historycznych parków może zostać osiągnięta poprzez etapową przewracanie ich do stanu i wyglądu jak najbardziej zbliżonego do pierwotnego. Takie działania mogą być włączone do programów kształcenia studentów, inicjatyw społecznych lub projektów edukacji publicznej.