PRACA ORYGINALNA
Kształtowanie się chemizmu wód podziemnych na obszarze Nowego Targu w zależności od zagospodarowania terenu.
Więcej
Ukryj
1
Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków
Data nadesłania: 18-04-2023
Data akceptacji: 18-04-2023
Data publikacji: 16-05-2023
Autor do korespondencji
Aleksandra Anna Nowobilska-Luberda
Doktorant w Katedrze Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2023;22(1):19-33
WAŻNE
- 1. Pioneering research in the area concerned. So far, no work on this topic has been reported in the literature for this area of study.
- 2. The results of the analysis carried out are relevant to the protection of groundwater, which is the main source of water supply in the area.
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem pracy była ocena wpływu zagospodarowania terenu na chemizm wód podziemnych.
Materiał i metody:
Zakres przeprowadzonych badań obejmował analizę zróżnicowania zawartości chlorków i przewodności elektrolitycznej w wieloleciu 2004–2017 dla wyodrębnionych grup studni na terenie miasta Nowy Targ. Z uwagi na znacząco odmienne sposoby użytkowania terenu, w obrębie którego zlokalizowane są ujęcia wód podziemnych, wprowadzono ich grupowanie uwzględniające właśnie ten czynnik. Przeprowadzono badania fizykochemiczne pobranych próbek wody oraz wykorzystano dane archiwalne. Wykonano nieparametryczne testy statystyczne, takie jak test Kruskala-Wallisa i test mediany, które pozwoliły stwierdzić występowanie istotnych statystycznie różnic zawartości chlorków i wielkości przewodności elektrolitycznej pomiędzy wytypowanymi grupami ujęć.
Wyniki i wnioski:
Wyniki badań wykazały, że chemizm wód podziemnych ujmowanych za pomocą analizowanych studni zależy zarówno od czynników naturalnych, jak i charakteru użytkowania terenu oraz stopnia urbanizacji. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, iż zagospodarowanie przestrzenne ma dominujący wpływ na jakość wody. Kotlina Orawsko-Nowotarska to rejon, gdzie wody podziemne charakteryzują się dużą podatnością na zanieczyszczenie, a podatność ta wynika z warunków hydrogeologicznych. Wyniki przeprowadzonych testów pokazały występowanie istotnych statystycznie różnic zawartości chlorków i przewodności elektrolitycznej pomiędzy analizowanymi grupami ujęć. Najniższe wartości badanych zmiennych obserwowane były dla ujęć położonych na terenach niezabudowanych, z dala od źródeł presji antropogenicznej. Średnie wartości chlorków i przewodności elektrolitycznej w tej grupie ujęć były znacznie niższe niż obserwowane dla ujęć zlokalizowanych w obszarze oddziaływania zlikwidowanego wysypiska śmieci oraz dla ujęć położonych na terenach zabudowanych. Z kolei różnice pomiędzy ujęciami w obszarze oddziaływania zlikwidowanego wysypiska śmieci a ujęciami zlokalizowanymi w terenie zabudowanym były dużo niższe w porównaniu do wartości chlorków i przewodności elektrolitycznej dla ujęć położonych na terenach niezabudowanych, co również wynikało z lokalizacji tych ujęć na omawianym terenie.