PRACA ORYGINALNA
PROGNOZA KSZTAŁTOWANIA SIĘ WEZBRAŃ OPADOWYCH W MAŁEJ ZLEWNI NIZINNEJ DLA RÓŻNYCH WARIANTÓW JEJ URBANIZACJI
Więcej
Ukryj
1
Institute of Technology and Life Sciences, Falenty
Data nadesłania: 18-06-2018
Data akceptacji: 30-06-2018
Data publikacji: 19-09-2018
Autor do korespondencji
Katarzyna Marta Krężałek
Department of Water Engineering and Management, Institute of Technology and Life Sciences, Falenty,
Al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2018;17(3):129-139
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Celem pracy było przedstawienie wyników badań symulacyjnych odpływu rzecznego przeprowadzonych za pomocą specjalnie w tym celu opracowanego modelu konceptualnego dla nizinnej zlewni częściowo zurbanizowanej.
Wykonano wariantowe prognozy wpływu wprowadzania różnych form urbanizowania terenu na kształtowanie się odpływu rzecznego w czasie wezbrań opadowych w małej nizinnej zlewni górnej Mławki o powierzchni 66 km2. Na potrzeby badań dokonano klasyfikacji obszarów zurbanizowanych na podstawie ich lokalizacji na terenie zlewni i sposobu odprowadzania ścieków opadowych.
Warianty zróżnicowane były między sobą lokalizacją terenów uszczelnionych, stopniem zurbanizowania zlewni, stanem początkowego uwilgotnienia zlewni, a także przyjętym opadem obliczeniowym. Stanowiły podstawę do oceny wpływu różnych form urbanizacji zlewni na kształtowanie się wezbrań opadowych z uwzględnieniem jej naturalnych właściwości, takich jak występowanie obszarów czynnych.
Przedmiotem analiz był nie tylko odpływ całkowity, ale również jego składowe – odpływ powierzchniowy, podpowierzchniowy oraz gruntowy.
Analiza wyników symulacji odpływu rzecznego z uwzględnieniem składowych tego odpływu prowadzi do wniosku, że sumaryczne zwiększenie objętości odpływu bezpośredniego i wartości jego kulminacji jest spowodowanie nie tylko bezpośrednim zasilaniem z powierzchni uszczelnionych, ale oddziaływaniem pośrednim powodującym zmiany w reżimie odpływu na obszarach nieobjętych urbanizacją.
Obszary uszczelnione i skanalizowane położone poza maksymalnym zasięgiem występowania obszarów czynnych, na których w warunkach naturalnych nie powstaje odpływ bezpośredni zwiększają powierzchnię spływu w skali całej zlewni. Dla porównania wartości kulminacji wezbrania dla wariantów związanych z urbanizacją i kanalizacją poza obszarami czynnymi są od ok. 20 do 40% wyższe niż w przypadku analogicznych warunków i uszczelnienia takiej samej powierzchni na obszarze formowania się odpływu bezpośredniego.