CYSTERSKIE UKŁADY WODNE I ICH ZNACZENIE DLA KSZTAŁTOWANIA KRAJOBRAZU
Więcej
Ukryj
1
Faculty of Horticulture and Landscape Architecture, University of Life Sciences in Lublin
Data publikacji: 30-03-2018
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2018;17(1):39-51
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Usytuowanie opactwa w dolinie rzeki, z dość bogatym systemem dopływów uznaje się za zasadę lokacji cysterskich: Bernardus valles, colles Benedictus amabat, Franciscus vicos, magnas Dominicus urbes („Bernard kochał doliny, Benedykt zaś wzgórza, Franciszek miasteczka, Dominik wielkie miasta miłował”). Dolina dawała podstawę rozwoju przestrzennego i prowadzenia gospodarki rolnej w oparciu o żyzne tereny, a w tym specjalizowali się cystersi. W staraniach o podniesienie efektywności produkcji docenili znaczenie wody, nie tylko intensyfikując gospodarkę stawową, ale także czyniąc z wody główną siłę napędową dla urządzeń mechanicznych: młynów, foluszy itp., a więc praktycznie stworzyli nowoczesny wiejski „przemysł” spożywczy, z gorzelnictwem, browarnictwem i solowarstwem włącznie. Współcześnie w krajobrazie pocysterskim, pomimo wielowiekowego, gospodarczego wykorzystywania walorów środowiskowych wciąż jeszcze możemy odnajdywać właściwie funkcjonujące systemy przyrodnicze oraz ślady kompleksowo zagospodarowanych układów wodnych. Zakon poprzez rozwiązania stosowane w swoich dobrach na terenie całej Europy, nie tylko na poziomie gospodarczym i społecznym, ale także ekologicznym, w bardzo charakterystyczny i istotny sposób dokonał przebudowy krajobrazu, znacznie go wzbogacając.