PRACA ORYGINALNA
PROCES NATURALNEJ RENATURYZACJI CIEKU NA PRZYKŁADZIE USZKODZONEGO STOPNIA WODNEGO: RZEKA DOBRZYCA, POLSKA PÓŁNOCNO-ZACHODNIA
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
3
ZANDER Akwakultura i Hydroponika
Data nadesłania: 17-09-2019
Data ostatniej rewizji: 09-10-2019
Data akceptacji: 09-10-2019
Data publikacji: 31-12-2019
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2019;18(3):71-84
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
W artykule przedstawiono ocenę drożności stopnia wodnego znajdującego się na rzece Dobrzycy, w miejscowości Rudki, w gminie Wałcz, w północno-zachodniej Polsce. Stopień został częściowo zniszczony, a koryto rzeczne w tym rejonie uległo powolnej renaturyzacji. W wyniku uszkodzeń obiektu przez procesy towarzyszące siłom natury (tu: głównie wezbraniom, lecz także erozji dna), elementy wyrwane z budowli zostały zdeponowane w niecce wypadowej i w korycie poniżej obiektu, zatrzymując wleczone rumowisko i rumosz roślinny. Procesy te sprawiły utworzenie się struktury kaskadowej powodującą zmianę reżimu przepływu wody przez budowlę hydrotechniczną, która nie była planowana ani projektowana. Zgodnie z obecnymi wymaganiami środowiskowymi, budowa stopnia wodnego o spadowej ścianie bez zastosowania budowli towarzyszących w postaci przepławek lub kanałów obiegowych nie jest możliwa.
Materiał i metody:
Na skutek zniszczenia częściowego obiektu, został zmieniony reżim przepływu wody przez stopień, na tyle że możliwe jest pokonanie odcinka rzeki, na którym zbudowany był stopień przez ryby różnych gatunków, bez konieczności budowy urządzeń dodatkowych. W wyniku pomiarów terenowych wyznaczono 6 potencjalnych dróg migracji ryb przez rejon uszkodzonego stopnia. Następnie oceniono każdą z dróg pod kątem możliwości przepłynięcia ryb z gatunków występujących w rzece
Wyniki i wnioski:
Analiza wykazała, że zniszczenia częściowo udrożniły budowlę stwarzając dogodne warunki do migracji niektórych gatunków ryb. Można wnioskować, że fragmenty oderwane z budowli i zdeponowane w korycie poniżej obiektu należy pozostawić. Elementów nie należy usuwać z niecki wypadowej i koryta, gdyż polepszają warunki środowiskowe dla organizmów wodnych. Omawiany przypadek można więc potraktować jako naturalną renaturyzację rzeki i częściowego udrożnienia budowli wodnej przez procesy fluwialne zachodzące w korycie cieku.