PRACA ORYGINALNA
Prawdopodobieństwo przewyższenia przepływów charakterystycznych na obszarze Polski
Więcej
Ukryj
1
Politechnika Krakowska, ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków
Data nadesłania: 17-08-2023
Data ostatniej rewizji: 24-11-2023
Data akceptacji: 24-11-2023
Data publikacji: 19-12-2023
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2023;22(4):23-36
WAŻNE
- Based on the 50-years daily flow times series (from November 1, 1971 to October 31, 2021) in 355 water gauge cross-sections located in Poland:
- 1. Qchar characteristic flows (SNQ, WNQ, NSQ, SSQ, WSQ, NWQ and SWQ) were calculated
- 2. the empirical exeedance probabilities flows Qchar were determined
- 3. quantiles Qp were assigned to flows Qchar
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celami niniejszej pracy są: wyznaczenie empirycznego prawdopodobieństwa przewyższenia przepływów charakterystycznych Qchar (SNQ, WNQ, NSQ, SSQ, WSQ, NWQ i SWQ) na obszarze Polski, powiązanie Qchar z kwantylami Qp i zbadanie zależności między empirycznym prawdopodobieństwem przewyższenia przepływu Qchar od: Qp, pola powierzchni zlewni A i wysokością położenia zera wodowskazu H.
Materiał i metody:
Przepływy charakterystyczne obliczono na podstawie ciągów przepływów dobowych z 50-lecia hydrologiczego (z okresu od 1 listopada 1971 roku do 31 października 2021 roku) w 355 przekrojach wodowskazowych zlokalizowanych na terenie Polski. Empiryczne prawdopodobieństwa przewyższenia przepływów Qchar przedstawiono na wykresach, a ich rozkład przestrzenny – na mapach. Do oceny współzmienności zmiennych Qchar i Qp, Qchar i A oraz Qchar i H wykorzystano korelacje: rang Spearmana oraz liniową Pearsona.
Wyniki i wnioski:
Wyniki badań pozwoliły na przypisanie (w przybliżeniu) na obszarze Polski przepływom charakterystycznym Qchar kwantyli Qp: SNQ – Q93%, WNQ – Q63%, NSQ – Q74%, SSQ – Q33%, WSQ – Q10%, NWQ – Q26% i SWQ – Q1,3%.
Analizy wykazały, że niektórych przypadkach zmienność empirycznego prawdopodobieństwa przekroczenia danego przepływu charakterystycznego jest tak duża, że należałoby stosować przypisanie Qchar do jednej wartości Qp wraz z informacją o błędzie pomiarowym. Analiza korelacji i map wskazuje przede wszystkim na istotną zależność prawdopodobieństwa przewyższenia Qchar od wysokości H – w niektórych przypadkach jest to zależność dodatnia, w niektórych – ujemna.