EN PL
PRACA ORYGINALNA
Charakterystyka przepływu turbulentnego jednostek hydromorfologicznych typu ploso, bystrze i rynna w rzece górskiej
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
 
 
Data nadesłania: 21-10-2025
 
 
Data ostatniej rewizji: 08-12-2025
 
 
Data akceptacji: 08-12-2025
 
 
Data publikacji: 12-12-2025
 
 
Autor do korespondencji
Agnieszka Woś   

Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
 
 
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2025;24(3):35-48
 
INFORMACJE KLUCZOWE
  • Bezwzględne parametry przepływu turbulentnego różnicują bystrza, rynny i plosa
  • Względny parametr turbulencji odróżnia plosa od bystrzy
  • Plosa były najbardziej zróżnicowane wewnętrznie w aspekcie turbulencji
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Badanie dotyczy charakterystyki ruchu turbulentnego trzech podstawowych jednostek hydromorfologicznych rzeki górskiej— plosa, rynny i bystrza, na przykłądzie górskiego odcinka Skawy.

Materiał i metody:
Na podstawie pomiarów trzech składowych prędkości przepływu (Vx, Vy i Vz) określono wartość prędkości przepływu (Vmag), fluktuacje prędkości (RMSvmag), energię kinetyczną turbulencji (TKE) oraz stopień turbulencji (K). Badaniami objęto 8 plos, 8 rynien i 5 bystrzy, wykonując pomiary prędkosci w ośmiu pionach każdej jednostki na trzech wysokościach względnych profilu hydrometrycznego 0,2 h, 0,4 h, i 0,6 h.

Wyniki i wnioski:
Bezwzględne parametry opisujące zjawiska przepływu turbulentnego wyraźnie różnicują jednostki hydromorfologiczne: plosa, bystrza i rynny, natomiast względny parametr turbulencji (K) tylko odróżnia plosa od bystrzy. Intensywność turbulencji była najwyższa w bystrzach, a najniższa w plosach. Zaobserwowane rozkłady prędkości były zgodne z typowym profilem prędkości — wykazywały spadek prędkości przepływu oraz jednoczesny wzrost turbulencji w kierunku dna koryta. Spośród analizowanych jednostek, plosa charakteryzowały się największym zróżnicowaniem wewnętrznym parametrów turbulencji. Uzyskane wyniki potwierdzają, że parametry turbulencji wykazują znaczną zmienność przestrzenną zarówno w obrębie, jak i pomiędzy jednostkami hydromorfologicznymi. Zmienność tę należy uwzględniać przy projektowaniu i realizacji działań renaturyzacyjnych rzek, zwłaszcza w rzekach górskich, gdzie morfologia koryta silnie wpływa na strukturę przepływu.
ISSN:1644-0765
Journals System - logo
Scroll to top