LASY PASTWISKOWE W ŚRODKOWEJ SŁOWACJI – ZMIERZCH TRADYCYJNEJ FORMY
UŻYTKOWANIA TERENU
Więcej
Ukryj
1
Department of Applied Ecology; Faculty of Ecology and Environmental Sciences; Technical University in Zvolen
2
Department of Landscape Planning and Design; Faculty of Ecology and Environmental Sciences; Technical University in Zvolen
3
Department of Biology and General Ecology; Faculty of Ecology and Environmental Sciences; Technical University in Zvolen
Data nadesłania: 04-07-2018
Data ostatniej rewizji: 13-08-2018
Data akceptacji: 13-08-2018
Data publikacji: 29-04-2019
Autor do korespondencji
Tomáš Lepeška
Department of Applied Ecology; Faculty of Ecology and Environmental Sciences; Technical University in Zvolen, Cesta na amfiteáter 1, 97401 Banská Bystrica, Slovak Republic
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2018;17(4):109-119
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Lasy pastwiskowe z drzewami w formie ogłowionej to powszechny typ użytkowania gruntów w całej Europie. Drzewa były ważnym źródłem paszy i drewna, miały również pozytywny wpływ na środowisko zwierząt gospodarskich. Pastwiska leśne z drzewami ogłowionymi były więc wielofunkcyjnymi, najnowocześniejszymi, wysoce produktywnymi ekosystemami rolniczymi. Mimo względnie drastycznego traktowania, drzewa dość dobrze się regenerowały i osiągały stosunkowo wysoki wiek. Kiedy na dłuższy okres rezygnuje się z ogławiania drzew, lasy pastwiskowe mogą zacząć łudząco przypominać pradawny las. Korzystając z fotografii lotniczych Słowacji z lat 1949–1950, w Regionie Samorządowym Bańskiej Bystrzycy zidentyfikowaliśmy 950 pojedynczych stanowisk pastwisk leśnych o łącznej powierzchni 265,5 km2. Większość zidentyfikowanych
siedlisk sylwopastoralnych była aktywnie zarządzana w pierwszej połowie XX wieku. Obecnie mniej niż 2,5% pastwisk zachowało swoją pierwotną strukturę, pozostałe zostały bądź porzucone (92,8%), bądź aktywnie przekształcone w inne formy użytkowania gruntów. Przeprowadziliśmy badania terenowe w celu identyfikacji historycznych lasów pastwiskowych z drzewami ogłowionymi w obszarze chronionym
Gavurky, jednym z ostatnich i najlepiej zachowanych pastwisk leśnych na Słowacji. Oceniając cechy siedliskowe, byliśmy w stanie potwierdzić istnienie historycznych pastwisk z drzewami w formie ogłowionej dla ponad 80% starych drzew-weteranów. Stworzyliśmy schemat identyfikacji drzew w formie ogłowionej w historycznych
obszarach lasów pastwiskowych, mający zastosowanie w warunkach długotrwałego zaniechania czy też zaprzestania gospodarowania nimi.