PRACA ORYGINALNA
Analiza zawartości metali ciężkich w osadach dennych jezior Pojezierza Gnieźnieńskiego
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Data nadesłania: 31-10-2019
Data ostatniej rewizji: 28-11-2019
Data akceptacji: 01-12-2019
Data publikacji: 30-03-2020
Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2019;18(4):137-149
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem pracy było wykorzystanie wskaźników geochemicznych i ekotoksykologicznych w ocenie stopnia zanieczyszczania metalami ciężkimi osadów dennych jezior.
Materiał i metody:
Do badań wybrano 16 jezior zlokalizowanych na obszarze Pojezierza Gnieźnieńskiego w centralo-zachodniej Polsce. Dane na temat zawartości metali ciężkich w osadach pochodziły z bazy Państwowego Monitoringu Środowiska. Do oceny stopnia zanieczyszczenia obliczono wskaźnik zanieczyszczenia poszczególnym metalem (CF - Contamination Factor); wskaźnik sumarycznego ładunku zanieczyszczeń metalami (PLI - Polution Load Index) oraz wskaźnik zanieczyszczenia metalami (MPI - Metal Pollution Index). Ocenę potencjalnego działania toksycznego metali ciężkich
zakumulowanych w osadach dennych dokonano na podstawie wartości TEC, MEC i PEC. Do wyeksponowania podobieństw pomiędzy jeziorami w zakresie zawartości metali ciężkich w osadach dennych, zastosowano analizę skupień (CA). Do identyfikacji czynników kształtujących zawartość metali w osadach dennych oraz potencjalnych źródeł zanieczyszczeń zastosowano analizą składowych głównych (PCA).
Wyniki i wnioski:
Przeprowadzone analizy wykazały duże zróżnicowanie zawartości metali ciężkich w osadach dennych jezior. Najsilniej osady denne jezior zanieczyszczone były ołowiem. Duże zawartości ołowiu w osadach dennych niektórych jezior mogą powodować szkodliwie oddziaływanie na organizmy żywe. Najmniejszą zawartością metali ciężkich charakteryzowały się osady denne jeziora Kamienieckiego, a największą jeziora Ostrówieckiego. Analiza skupień pozwoliła na podział jezior na dwie grupy, charakteryzujące się podobną zawartością metali ciężkich w osadach dennych. Badania nie pozwoliły w sposób jednoznaczny wyeksponować czynników, które odpowiedzialne są za kształtowanie zawartości metali ciężkich w osadach dennych jezior.